-Καλησπέρα σας, θα χρειαστείτε ναργιλέ; (χαμόγελο)
-Μήλο – κάκτο, βαρύ.
-Καλησπέρα σας, θα χρειαστείτε ναργιλέ; (χαμόγελο)
-Ρε φίλε κουφός είσαι; Μήλο – κάκτο, βαρύ λέμε.
-Καλησπέρα σας! Θα χρειαστείτε ναργιλέ; (σοβαρό βλέμμα)
-Καλησπέρα ρε φιλαράκι. Θα ήθελα ένα ναργιλέ, μήλο – κάκτο, βαρύ.
-Βεβαίως, σας ευχαριστώ πολύ.

Αν δεν καταλάβατε το λόγο που τo άρθρο μας ξεκινάει με αυτήν τη στιχομυθία, καθίστε αναπαυτικά, το θέμα σας αφορά! Σήμερα, περνάμε στην αντίπερα όχθη, ρίχνουμε μια ματιά στην άλλη όψη του νομίσματος. Καλές οι συμβουλές σε ναργιλεδάδικα, ναργιλετζήδες, επιχειρήσεις και πόστα αλλά όπως λέει ο σοφός λαός όταν το ένα δάχτυλο δείχνει τον απέναντι, τα υπόλοιπα 4 δείχνουν τον εαυτό μας. Πάμε λοιπόν να μιλήσουμε για μας και για τη συμπεριφορά που οφείλουμε να επιδεικνύουμε σαν πελάτες στο ναργιλέ. Παρακάτω, θα αναφέρουμε 10 αρετές που καλό θα ήταν να διαθέτουμε αν θέλουμε να είμαστε πρώτα απ’ όλα σωστοί άνθρωποι και κατ’ επέκταση σεβαστοί και αγαπητοί πελάτες. Αν προτιμάτε δε να σας βρίζουν οι ναργιλετζήδες όσο ετοιμάζουν το bowl σας και να καταριούνται την ώρα και τη στιγμή που πατάτε το πόδι σας στο εκάστοτε μαγαζί, παραβλέψτε τη συνέχεια του άρθρου και συνεχίστε τη ζωή σας.

Ευγένεια

Δεν ξέρω πόσες παραγράφους μπορώ να γράψω ακόμη αναμασώντας την ίδια ιστορία. Ας ξαναβάλω την κασέτα να παίζει. Δεν έχει σημασία αν είσαι πλούσιος ή φτωχός, διευθυντής εταιρείας ή άνεργος, νέος ή γέρος, άντρας ή γυναίκα και και και… Δεν έχει σημασία ότι ο πελάτης έχει πάντα δίκιο, ούτε ότι γνωρίζεις πώς ό,τι και να σου κατέβει στο κεφάλι να πεις στο δύσμοιρο το ναργιλετζή αυτός θα σου κουνήσει το κεφάλι και δε θα τολμήσει να σου αντιμιλήσει γιατί θα φοβάται μη χάσει τη δουλειά του. Το μόνο που έχει σημασία, είναι να διαθέτεις μέσα σου την ελάχιστη αξιοπρέπεια και αυτογνωσία, ότι δεν είσαι τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από το διπλανό σου και πρέπει να συμπεριφέρεσαι σε όλους γύρω σου με σεβασμό και ευγένεια. Δε θα σας “κάνει ανθρώπους” αυτό το άρθρο προφανώς, γι’ αυτό την ευθύνη είχαν οι γονείς σας και ίσως σε κάποιο βαθμό οι δάσκαλοί σας. Ο στόχος του είναι απλά να σας κάνει να κοιτάξετε μέσα σας και να αναρωτηθείτε: “Μήπως είμαι λίγο μαλάκας;” (Φωνή Γεωργίου)

Φιλικότητα

Αν θέσουμε ως βάση την ευγένεια, και πάρουμε ως δεδομένο ότι δεν είμαστε, επιτρέψτε μου το χαρακτηρισμό, “σκατόψυχοι”, μπορούμε να πάμε στη δεύτερη πίστα. Οι υπάλληλοι που δουλεύουν στο αγαπημένο μας στέκι είναι άνθρωποι σαν κι εμάς, και παρ’ ότι βρίσκονται εν ώρα εργασίας και πιθανότατα κρατούν μια σοβαρή κι επαγγελματική στάση, να είστε σίγουροι πως θα εκτιμήσουν και με το παραπάνω τη φιλική μας στάση απέναντι τους. Μια χαμογελαστή καλησπέρα, ένα κοπλιμέντο ή μια απλή ερώτηση για το πώς ήταν η μέρα τους είναι αρκετά για να τους φτιάξουν τη διάθεση και να σας αντιμετωπίσουν κι εκείνοι με θετικότερη ματιά. Όσοι έχετε δουλέψει στην εστίαση με καταλαβαίνετε καλύτερα, κυρίως γιατί έχετε δει πως συμπεριφέρεται η πλειονότητα των πελατών στο προσωπικό. Πολλές φορές αναρωτιέμαι, τόσο δύσκολο είναι ρε π… μου να είσαι απλά “decent human being”, που λέγανε και στο χωριό μου;

Υπομονή

Βλέπεις ότι στο μαγαζί γίνεται λαϊκό προσκύνημα. Δεν είσαι πιο σημαντικός από την απέναντι παρέα. Δε θα πάθεις κάτι αν περιμένεις 5-10 λεπτά μέχρι να έρθει η σειρά σου να εξυπηρετηθείς. Το να τραβάς από τα μανίκια το παιδί που τρέχει να πάρει τις παραγγελίες, να σερβίρει και να κάνει και τις αλλαγές στα κάρβουνα επειδή είσαι χαρμάνης, σίγουρα δε σε καθιστά πιο έξυπνο. Δείξε την απαραίτητη υπομονή, πάρε μια βαθιά ανάσα, απόλαυσε το χώρο και την όμορφη παρέα σου, και στην τελική, χαλάρωσε βρε αδερφέ, βγήκες για να περάσεις καλά, όχι για να χρονομετρήσεις τις επιδόσεις του ναργιλεδάδικου σαν άλλος κριτής αγώνων στίβου. Εντάξει δε λέω, αν το μαγαζί είναι άδειο κι εσένα δε σου δίνει κανείς σημασία, έχεις την ευλογία μου στο να παραπονεθείς, να σηκωθείς και να φύγεις. Αν όμως αντιλαμβάνεσαι ότι η κατάσταση είναι ζόρικη, relax, take it easy.

Αποφασιστικότητα

Όταν λοιπόν έρθει η ώρα να γίνεις εσύ ο σταρ της βραδιάς, και με όλα τα φώτα στραμμένα πάνω σου να δώσεις την παραγγελία σου, φρόντισε να μην ξεχάσεις τα λόγια! Ανυπομονούσες τόσο πολύ για τη στιγμή που θα σου δώσουν λίγη σημασία και τώρα που την κέρδισες δεν ξέρεις τι θέλεις; Σκέψου γρήγορα! Προφανώς και η δουλειά του ναργιλετζή είναι να σε βοηθήσει και με τις γνώσεις του να σε καθοδηγήσει, ώστε να δημιουργήσετε παρέα το ιδανικό αποτέλεσμα που θα σε ικανοποιήσει, αν όμως αλλάζεις γνώμη τέσσερις φορές το δευτερόλεπτο, και θέλεις ένα γλυκόξινο ναργιλε που δεν είναι πολύ γλυκός ούτε πολύ ξινός, ένα βαρύ ξανθό και ένα ελαφρύ μαύρο ή ένα φρούτο μαζί με επιδόρπιο, λίγο αλκοόλ, με πάγο αλλά όχι πολύ δροσερό, τότε πίστεψε με ούτε εσύ ο ίδιος δε θα κατάφερνες να σου φτιάξεις το ναργιλέ που μόλις ζήτησες. Βάλε το μυαλό σου σε σειρά, σκέψου τι λαχταράς περισσότερο να καπνίσεις και δώσε σαφείς και ξεκάθαρες οδηγίες στο ναργιλετζή, ως προς το τι θέλεις.

Ευστροφία

Χέρι χέρι με την αποφασιστικότητα, τόσο που ίσως οι παράγραφοι θα μπορούσαν να εναλλαχθούν μεταξύ τους, είναι και η ευστροφία. Όπου ευστροφία βλέπε ταχύτητα στη σκέψη και συνεννόηση με το ναργιλετζή. Δε χρειάζεται να είσαι ο Einstein και να λύνεις μαθηματικά προβλήματα στο δευτερόλεπτο με τη σκέψη σου, αλλά όσο για να δώσεις μια γρήγορη και κατανοητή περιγραφή του bowl που θέλεις να καπνίσεις νομίζω έχεις τις δυνατότητες. Η ευστροφία είναι πολλές φορές χαρακτηριστικό μιας ολόκληρης παρέας, καθώς εκεί είναι που συνήθως μπερδεύονται τα πράγματα, με το ναργιλετζή να κοιτά απεγνωσμένος δεξιά κι αριστερά στα μέλη της παρέας, προσπαθώντας να βρει τον τρόπο να συνδυάσει αρμονικά όλες τις αταίριαστες επιθυμίες τους σε ένα μόνο μιξ. Παιδιά, επειδή έχουμε κι άλλες δουλειές να κάνουμε, συνεννοηθείτε το, στην ανάγκη κάντε δημοψήφισμα μέσα στην παρέα αν χρειαστεί, και δώστε την παραγγελία σας όταν είστε έτοιμοι. Σκεφτείτε κάθε τραπέζι να έκανε το ίδιο. Δεν θα καπνίζατε ούτε αύριο!

Διαλλακτικότητα

Υπάρχει κι ο άλλος τύπος πελάτη βέβαια, ο πολύ συγκεκριμένος. Αυτός που θέλει να καπνίσει ακριβώς αυτό που έχει στο μυαλό του. Που θα ζητήσει 2.5 γραμμάρια Supernova, θα δείξει tutorial πώς να στρώσεις τον καπνό στο Bowl του, και μπορεί να έρθει να κάτσει και πάνω από το ναργιλετζή όσο το στρώνει για να βεβαιωθεί ότι δεν κάνει κάτι λάθος. Μην είσαι αυτός ο πελάτης! Η διαλλακτικότητα είναι ούτως ή άλλως σπουδαία αρετή να διαθέτει κάποιος, όταν μιλάμε δε για ναργιλέ, νομίζω ότι είναι απαραίτητη, αν θες να απολαμβάνεις την εμπειρία του καπνίσματος. Γνωρίζεις από πριν ότι κανένα bowl όπως και κανένα χέρι ή session δεν είναι ίδιο με το προηγούμενο. Δεν είναι ανάγκη να γκρινιάζεις επειδή το mix βγήκε λίγο πιο δροσερό από ότι το έφτιαξες εσύ χθες στο σπίτι σου, λίγο πιο ελαφρύ ή πιο γλυκό. Ούτε χάθηκε ο κόσμος που τελείωσε η μπανάνα από τον κατάλογο των γεύσεων, θα καπνίσεις ξανά την επόμενη φορά. Μην είσαι τόσο κομπλεξικός, βάλε λίγο νερό στο κρασί σου. Μόνο μπανάνα μπορείς να καπνίσεις δηλαδή; Μήπως τελικά δε σου αρέσει και τόσο ο ναργιλές; Να το κοιτάξεις!

Θετική προδιάθεση

Ένα χαρακτηριστικό που συναντάω συχνά στη χώρα μας και πραγματικά απεχθάνομαι είναι η καχυποψία. Όταν κάποιος μας προτείνει ένα κοκτέιλ ή ενα πιάτο του μενού, η πρώτη μας σκέψη δεν είναι ότι θέλει να μας βοηθήσει και να μας ικανοποιήσει, αλλά ότι αυτά είναι που “δε φεύγουν” ή περίσσεψαν. Όταν ο ναργιλετζής μας προτείνει ένα ευφάνταστο μιξ, θέλει να κάνει πειράματα πάνω μας και όταν μας παρουσιάζει ένα απλό mix βαριέται να σκεφτεί κάτι παραπάνω και είναι τεμπέλης. Γενικά, στη ζωή πας εκεί που κοιτάς και αν θέλετε μια φιλική συμβουλή, δοκιμάστε να έχετε μια πιο αισιόδοξη ματιά και να μην είστε πάντα κακοπροαίρετοι. Δε θέλουν όλοι το κακό σας, δεν ψάχνουν όλοι να σας εξαπατήσουν. Θα παρατηρήσετε ότι αν κοιτάτε τον κόσμο θετικά, θα σας κοιτάξει κι αυτός αντίστοιχα. Δώστε μια ευκαιρία στο mix που με λαχτάρα σας έφτιαξαν, δοκιμάστε το πιάτο και το κοκτέιλ που σας πρότειναν και ίσως εκεί, μέσα στην αβεβαιότητα και το άγνωστο, βρείτε ένα νέο αγαπημένο προορισμό.

Κατανόηση

Εντάξει, δε λέω, δεν είναι όλα τα mix πετυχημένα. Ακόμα κι η καλύτερη μαγείρισσα του κόσμου -η μάνα- δεν πετύχαινε πάντα το φαγητό, έτσι δεν είναι; Από τη φύση του, ο άνθρωπος έχει την τάση να εστιάζει στα αρνητικά και να τα μεγεθύνει, αγνοώντας τα θετικά, ακόμη κι αν είναι συντριπτικά περισσότερα. Η κατανόηση είναι αρετή πολύτιμη και σπάνια. Κι αν σε ανθρώπους που γνωρίζεις και είσαι σίγουρος για το ποιον τους είναι ευκολότερο να την επιδείξεις, προσπάθησε να κάνεις το ίδιο και σε αυτούς που τώρα μαθαίνεις. Όλοι αξίζουν μια δεύτερη, τρίτη, τέταρτη ευκαιρία, κι ένα λάθος ή μια κακή ημέρα δε χαρακτηρίζουν τη συνολική εικόνα ενός ανθρώπου ή ενός μαγαζιού.

Επιείκεια

Είμαι σίγουρος πως ο αγαπημένος σας δάσκαλος όταν ήσασταν μικροί, καθηγητής στο γυμνάσιο, το λύκειο ή το πανεπιστήμιο, δεν ήταν εκείνος ο στρυφνός, απαιτητικός και αυστηρός τύπος που τιμωρούσε με παραδειγματικό τρόπο την κάθε σας αβλεψία, και φρόντιζε να εξαντλεί την αυστηρότητά του επάνω σας. Αντιθέτως, με βεβαιότητα, στο μυαλό σας έχει χαραχθεί εκείνος ο συγκαταβατικός, καλοπροαίρετος, επιεικής τύπος που προσπαθούσε να σας καταλάβει, να σας συγχωρέσει και να σας βελτιώσει “με το καλό”. Τώρα που το ρόλο του κριτή έχετε εσείς, και ο εικονικός σας μαθητής που δίνει εξετάσεις είναι ο ναργιλετζής, να σκέφτεστε σε ποια κατηγορία θέλετε να ανήκετε. Δεν είναι ανάγκη να αποδείξεις σε κανέναν πόσο πολύ και καλό ναργιλέ έχεις καπνίσει στη ζωή σου, πόσες αστείρευτες γνώσεις έχεις πάνω στο αντικείμενο, και πόσο ικανός hookah master είσαι ο ίδιος. Αν βλέπεις ότι ο “μαθητής” σου προσπαθεί, κάνε κι εσύ μια μικρή υποχώρηση για να ανταμείψεις την προσπάθεια. Στο μέλλον, είναι βέβαιο πως θα σου γυρίσει πίσω.

Γενναιοδωρία

Περίμενες, αποφάσισες, παρήγγειλες, κάπνισες και τώρα ήρθε η ώρα να φύγεις, Αν οι παρεχόμενες υπηρεσίες σε ικανοποίησαν και το προσωπικό έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να περάσεις όμορφα θα ήταν συνετό να του δείξεις κι εσύ την ευγνωμοσύνη σου. Η γενναιοδωρία ενός ανθρώπου δεν περιορίζεται στην προσφορά του σε υλικά αγαθά, αλλά μπορεί να επεκταθεί πολύ πέρα από αυτό. Δεν είμαι εγώ, ούτε κανείς άλλος, κατάλληλος να σου υποδείξω αν και πότε θα αφήσεις φιλοδώρημα. Αυτό που μπορώ με ασφάλεια να σε συμβουλεύσω είναι, έστω με τα λόγια σου, να είσαι “ανοιχτοχέρης”. Πες μια καλή κουβέντα ρε αδερφέ. Αν έμεινες ευχαριστημένος από το mix, το service, την ευγένεια του προσωπικού ή οτιδήποτε άλλο, μη διστάσεις να το εκφράσεις. Είναι σίγουρο πως θα εκτιμηθεί εξίσου, για να μην πω πολύ περισσότερο από ένα πενηντάλεπτο πάνω στο τραπέζι.

Αρκετά με το κήρυγμα. Για να μη νομίζετε ότι είμαι άγιος κια βγάζω την ουρά μου απέξω, το συγκεκριμένο άρθρο το γράφω πρώτα για να το διαβάζω εγώ, και να υπενθυμίζω στον εαυτό μου δυο-τρία βασικά πράγματα, και μετά για οποιονδήποτε από εσάς τύχει να το συναντήσει. Για τους ανυπόμονους, που δεν έχουν όρεξη να διαβάζουν τα κατεβατά μου, θα κλείσω με μια απλή πρόταση που συνοψίζει το νόημα όλου του άρθρου:

TL;DR: Be a decent human being!